W dniach 9-11 lipca w Ciechocinku odbyła się Letnia Konferencja Metodyczna, której uczestnikami byli nauczyciele i dyrektorzy małych wiejskich szkół podstawowych  biorących udział w projekcie „Z Małej Szkoły w Wielki Świat” POKL 3.3.4.

          Projekt jest realizowany od grudnia 2009 roku do października 2013 roku w 119 szkołach na terenie 9 województw (mazowieckie, warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie, pomorskie, wielkopolskie, zachodniopomorskie, lubuskie, dolnośląskie i opolskie), a jego głównym celem jest wypracowanie materiałów i metod pomagających w rozwijaniu trzech kompetencji kluczowych: matematyczno-przyrodniczych, społecznych i obywatelskich oraz umiejętności uczenia się. Lider projektu – Federacja Inicjatyw Oświatowych (FIO) z Warszawy od 2000 roku wspiera małe wiejskie szkoły, starając się ratować je przed zamknięciem poprzez pomoc w powołaniu nowego organu prowadzącego – lokalnego stowarzyszenia oraz szukanie rozwiązań organizacyjnych, dydaktycznych i finansowych, które byłyby dostosowane do specyfiki takich szkół. 

W projekcie skierowanym do nich przyjęto następujące założenia:

• najlepszą metodą rozwijania kompetencji kluczowych jest metoda projektu, dlatego każdy uczeń tych szkół realizuje w każdym roku szkolnym 8 projektów edukacyjnych: 4 o tematyce społeczno-obywatelskiej i 4 o tematyce matematyczno-przyrodniczej;
• aby wysiłki szkoły były skuteczne, uczeń musi posiąść umiejętność uczenia się: stawiania celów, planowania drogi ich osiągnięcia, pracy w zespole, samooceny i przyjmowania ocen innych, poddawania refleksji rezultatów własnych działań – dlatego podczas realizacji każdego z projektów stosowane jest ocenianie kształtujące;
• szkoła, a zwłaszcza szkoła podstawowa, powinna wykorzystywać w nauczaniu treści bliskie dziecku, związane z jego życiem – dlatego tematyka projektów edukacyjnych jest ściśle związana z poznaniem środowiska lokalnego – społecznego i przyrodniczego;
• ważne jest, aby uczniowie potrafili przenieść wiedzę i umiejętności nabyte w szkole do codziennego życia – dlatego większość projektów edukacyjnych realizowanych jest poza murami szkoły – w kontakcie z realnym światem – mieszkańcami wsi, lokalnymi ekspertami;
• edukacja będzie skuteczna, gdy wykorzystywać będziemy wszystkie posiadane zasoby – dlatego wiejska szkoła musi wykorzystywać środowisko lokalne – dlatego w realizacji projektów szkoły korzystają z lokalnych zasobów - materialnych, przyrodniczych, społecznych, infrastrukturalnych itp.;
• dzieci z małych szkół i małych miejscowości często mają słabszy poziom umiejętności społecznych od uczniów z dużych ośrodków – dlatego „nasi” uczniowie rozwijają je pracując w zespołach, przeprowadzając wywiady i ankiety z mieszkańcami, prezentując wyniki swojej pracy przed mieszkańcami wsi, sołtysem, radnymi, wójtem itp.;
• w małych szkołach często koniecznością jest prowadzenie zajęć w klasach łączonych – dlatego projekty edukacyjne są realizowane w zespołach złożonych z uczniów całego etapu edukacyjnego: kl. 1-3 oraz kl. 4-6, z wykorzystaniem w pełni zasady uczenia się uczniów w zespole, również  od siebie nawzajem.

          Konferencja w Ciechocinku, jedna z 4 regionalnych konferencji zorganizowanych w ramach działań projektowych po zakończeniu roku szkolnego, poświęcona była przede wszystkim planowaniu wdrażania zmian w szkołach po zakończeniu w nich realizacji projektu „Z Małej Szkoły w Wielki Świat”. Służyły temu zajęcia warsztatowe dla dyrektorów i nauczycieli z 34 szkół z 3 województw, w tym: 15 z województwa kujawsko-pomorskiego (stowarzyszeniowe: Święte, Trzeciewnica, Bożejewice, Dzierzno, Gąski, Grążawy, Laskowo, Mięcierzyn, Olszewka, Rachcin oraz gminne: Łążyn II, Nowy Kobrzyniec, Pokrzydowo, Rusinowo, Samsieczno), 14 z województwa wielkopolskiego i 5 z woj. pomorskiego. Planowano dalsze wykorzystanie metody projektu w nauczaniu na obu etapach edukacyjnych, wdrożenie oceniania kształtującego, organizację pracy szkoły dostosowaną do stosowania metody projektu i pracy z grupami zróżnicowanymi wiekowo.

          Uczestnicy konferencji i zaproszeni goście mogli poznać przykłady dobrej praktyki z zagranicy. Pani Natalia Grama – ekspert i trenerka Ukraińskiej Fundacji „Step by step” przedstawiła doświadczenia małej wiejskiej szkoły spod Kijowa, uczestniczącej w międzynarodowym projekcie wspierającym szkoły aktywne lokalnie (ang. community schools) i zaprezentowała międzynarodowe standardy pracy takich szkół.

          Podczas dodatkowych warsztatów metodycznych nauczyciele mogli: poznać nowe techniki zajęć plastycznych do wykorzystania podczas lekcji różnych przedmiotów, przemyśleć  które z koncepcji  Janusza Korczaka chcą stosować w swojej pracy, zaplanować działania zmierzające do utworzenia ze szkoły ośrodka zrównoważonego rozwoju.

Podczas podsumowania konferencji koordynatorka projektu Elżbieta Tołwińska-Królikowska zapoznała uczestników z wynikami badań prof. Ryszarda Pęczkowskiego z Uniwersytetu Rzeszowskiego nad funkcjonowaniem w Polsce klas łączonych i jego propozycjami metodycznymi unowocześnienia metodyki pracy w takich zespołach. Szkoły otrzymały też  publikację R. Pęczkowskiego  „Funkcjonowanie klas łączonych w polskim systemie edukacji”.

Wagę poruszanych tematów i rolę małych wiejskich szkół w systemie oświaty docenili, poprzez uczestnictwo w pierwszym dniu konferencji, przedstawiciele ważnych instytucji edukacyjnych i samorządowych: z woj. kujawsko-pomorskiego: Anna Łukaszewska – Kujawsko-Pomorski Kurator Oświaty oraz Sławomir Kopyść - Członek Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego, z woj. pomorskiego: Elżbieta Wasilenko -  Pomorski Kurator Oświaty oraz Beata Wolak - Dyrektor Wydziału Wspomagania i Rozwoju Edukacji z Pomorskiego KO, z woj. wielkopolskiego: Dorota Kinal – Wielkopolski Wicekurator Oświaty oraz Tomasz Bugajski - Członek Zarządu Województwa Wielkopolskiego.