Cel działania:Głównym celem jest zapoznanie uczniów, jako przyszłych rodziców z problemem opieki logopedycznej od okresu prenatalnego po wiek szkolny. Przedstawienie w teorii i w praktyce wiadomości nad sprawowaniem opieki nad noworodkiem, a w kolejnych etapach nad dzieckiem w celu prawidłowego rozwoju narządów artykulacyjnych, aparatu oddechowego, słuchu fonematycznego, prawidłowego połykania. Praktyczne wykorzystanie zdobytej wiedzy w przeprowadzeniu ćwiczeń logopedycznych w celu zrozumienia istoty profilaktyki logopedycznej, żeby wyeliminować powstawanie wad wymowy.
- Uświadomienie ważnej roli i stosowania profilaktyki logopedycznej w procesie etapów rozwoju mowy.
- Rozpowszechnianie informacji z zakresu profilaktyki logopedycznej.
- Stymulowanie prawidłowego rozwoju językowego.
- Umiejętność kształtowania słuchu mownego i autokontroli słuchowej.
- Eliminowanie czynników mogących zakłócić naturalny proces rozwoju mowy.
Szczegółowy opis działania:Działalności w zakresie profilaktyki logopedycznej odbywa się wobec uczniów niepełnosprawnych umysłowo w formie przeprowadzania szkolenia na godzinach wychowawczych w klasach zasadniczej szkoły zawodowej oraz w ramach WDN dla nauczycieli. W prowadzeniu szkolenia wykorzystywana jest prezentacja multimedialna ilustrująca przedstawiane treści w połączeniu ze zdjęciami. Dodatkowo posługiwanie się potrzebnymi pomocami w postaci lalki-bobasa, która ma za zadanie reprezentować postać małego dziecka. W czasie szkolenia uczniowie zadają wiele nurtujących ich pytań dotyczących omawianych zagadnień, na które otrzymują odpowiedź. Na zakończenie wykonywane są różne ćwiczenia logopedyczne w formie zabawy w celu nauczenia ich w jaki sposób pracować z małym dzieckiem, żeby stosować w praktyce profilaktykę logopedyczną. Dodatkowo otrzymują zestawy bezpiecznych ćwiczeń logopedycznych wraz z wartościowymi informacjami zawartymi w ulotkach Polskiego Związku Logopedów (PZL).
W ramach WDN dla nauczycieli zostało przeprowadzone szkolenie w celu szerzenia wiedzy i wzmocnienia świadomości o istotnej roli profilaktyki logopedycznej i jej wpływu na rozwój mowy dziecka.
Warsztaty, które są prowadzone wśród uczniów dotyczą omawianych zagadnień podzielonych na:
I. Okres prenatalny - przebieg ciąży - na co warto zwracać uwagę kobiecie w czasie ciąży w celu prawidłowego rozwoju dziecka.
1. Zwrócenie uwagi na poród - poród naturalny a poród przez cesarskie cięcie; jego skutki w rozwoju narządów mowy u małego dziecka.
II. Okres postnatalny - opieka nad noworodkiem w celu prawidłowego rozwoju narządów artykulacyjnych, aparatu oddechowego, słuchu fonematycznego, prawidłowego połykania.
2. Zwrócenie uwagi na wczesną profilaktykę wobec dzieci urodzonych z wadami wrodzonymi.
3. Rola karmienia dziecka (karmienie naturalne a karmienie sztuczne).
4. Rola układania dziecka podczas karmienia i snu.
5. Rola mówienia matki do noworodka - dziecka w czasie spacerów oraz zabawy.
6. Zwrócenie uwagi na ochronę uszu, choroby uszu (zapalenie ucha środkowego).
7. Czas stosowania smoczków i jego skutki.
8. Niebezpieczeństwo ssania palca, a wady zgryzu.
9. Zwrócenie uwagi na sposób oddychania.
10. Kontrola słuchu dziecka przy pomocy reakcja na dźwięki i celu przeprowadzania badań słuchu.
11. Omówienie okresów rozwoju mowy według Leona Karczmarka, w tym zwrócenie uwagi na czas gużenia i gaworzenia.
12. Etap siadania - raczkowania - chodzenia.
13. Zwrócenie uwagi na wędzidełko (problem przyrośniętego wędzidełka) oraz przerost migdałka gardłowego tzw. trzeciego migdałka.
14. Rola prawidłowego połykania.
15. Znaczenie podawania odpowiedniego jedzenia w celu prawidłowego rozwoju narządów artykulacyjnych - w tym żuchwy, mięśnia okrężnego ust.
16. Rola profilaktycznego stosowania picia przez słomkę.
17. Rola pionizacji końcówki języka w celu poprawnej wymowy.
18. Rola stosowania ćwiczeń logopedycznych z zakresu profilaktyki oddziaływań na aparat oddechowych, narządy artykulacyjne i słuch mowny w formie zabawy z małym dzieckiem.
Efekty działania:- Zwiększanie obszaru pedagogizacji z zakresu profilaktyki logopedycznej wśród uczniów i nauczycieli.
- Uświadomienie istotnej i odpowiedzialnej roli rodzica w dbaniu o prawidłowy rozwój mowy.
- Możliwość samodzielnego wykonania bezpiecznych ćwiczeń logopedycznych usprawniających pracę narządów artykulacyjnych, aparatu oddechowego i słuchu fonematycznego.
Osoby / instytucje współpracujące i zakres współpracy:- Polski Związek Logopedów województwa kujawsko-pomorskiego (ulotki).
- Poradnia Pedagogiczno-Psychologiczna w Toruniu.
- Logopedzi w SOSW w Toruniu.
Informacje dodatkowe:Realizowany autorski scenariusz profilaktyki logopedycznej wychodzi naprzeciw potrzebom społecznym i wskazuje na konieczność uświadamiania, jak ważna jest jej rola w rozwoju mowy i podnoszenia kompetencji językowej dziecka. Działania z zakresu profilaktyki logopedycznej powinny przynosić efekty w zapobieganiu zaburzeniom mowy.