W roku szkolnym 2010/2011 zostanie przeprowadzona XXIV Olimpiada Wiedzy Ekonomicznej. Hasło przewodnie bieżącej edycji to „Człowiek w świecie pieniądza”. Honorowy patronat nad XXIV Olimpiadą Wiedzy Ekonomicznej objął prezes Narodowego Banku Polskiego prof. dr hab. Marek Belka.

Znaczenie pieniądza dla człowieka jest niezaprzeczalne. Pieniądz jest fundamentalnym elementem gospodarki rynkowej, bez którego nie byłby możliwy ogół stosunków ekonomicznych.

Pojawienie się pieniądza i wykorzystanie go jako środka wymiany dało podwaliny pod budowę nowoczesnej gospodarki, umożliwiając przejście od gospodarki naturalnej do gospodarki towarowo-pieniężnej. Pieniądz stał się przy tym uniwersalnym miernikiem wartości, dzięki któremu można w łatwy sposób porównywać ze sobą różne kategorie ekonomiczne.

Pieniądz odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu gospodarstw domowych. Jest nie tylko środkiem płatniczym, przy pomocy którego dokonywane są płatności z tytułu pracy i innych czynników wytwórczych będących w dyspozycji poszczególnych osób. Jest on także instrumentem gromadzenia majątku (tezauryzacji). Jednak różne jego formy charakteryzują się innym poziomem odporności na utratę wartości. W tym kontekście za kluczowe należy uznać wybory dokonywane przez gospodarstwa domowe odnośnie sposobu inwestycji posiadanych zasobów pieniężnych. Można to zaobserwować szczególnie w czasie występowania zjawisk kryzysowych w gospodarce i spadku zaufania do instytucji finansowych. Również procesy zaciągania kredytów i pożyczek, tak powszechne w ostatnich latach, nie byłyby możliwe bez istnienia pieniądza. Decyzje gospodarstw domowych w odniesieniu do pieniądza – co oczywiste – mają kluczowe znaczenie dla kształtowania się ich jakości życia i poziomu dobrobytu.

Oprócz wymiany i alokacji dóbr w gospodarce, pieniądz określa także możliwości zaspokojenia potrzeb i wielkość konsumpcji gospodarstw domowych. Ponadto, na co zwracają uwagę także socjolodzy i antropolodzy, obecnie stanowi on jedną z determinant zachowań ludzkich i stylu życia. Można uznać go nawet za trwały element kultury, który przyczynił się m.in. do powstania zjawiska określanego mianem konsumpcjonizmu.

Należy mieć świadomość, że pieniądz warunkuje sprawne funkcjonowanie podmiotów gospodarczych. Motywacyjna funkcja pieniądza wykorzystywana jest do pobudzania wydajności pracy i efektywności gospodarowania w ogóle. Ponadto sprawna cyrkulacja pieniądza pozwala prowadzić w niezakłócony sposób proces produkcji i regulować zobowiązania, a jednocześnie zabezpieczać przedsiębiorców przed utratą płynności finansowej. Rozwój sektora instytucji finansowych, jaki dokonał się w ostatnich dziesięcioleciach, potwierdza niezaprzeczalnie znaczenie pieniądza we współczesnej gospodarce.

Zjawiska pieniężne w gospodarce są przedmiotem zainteresowania także makroekonomii. Siła nabywcza pieniądza i poziom cen (inflacji) ma z kolei wpływ wzrost gospodarczy i alokację dóbr i usług w gospodarce. Zagadnienia związane z polityką pieniężną doczekały się odrębnego nurtu w ekonomii określanego monetaryzmem. Wpływ pieniądza na gospodarkę dotyczy poziomu aktywności ekonomicznej, popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego. Z tego też powodu polityka pieniężna jest przedmiotem troski banków centralnych i rządów. Przebieg procesów pieniężnych w gospodarce ma wpływ na kondycję finansów publicznych, a także warunkuje możliwość realizacji różnych elementów polityki gospodarczej. Ponadto postępująca globalizacja i liberalizacja przepływów dóbr i usług, kapitału i pracy nie pozwala pominąć pieniądza jako środka rozliczeń międzynarodowych.

Podkreśleniem szczególnego znaczenia pieniądza dla współczesnej gospodarki jest wyodrębnienie z ekonomii nauki o finansach, która koncentruje się wokół procesów związanych z gromadzeniem, rozporządzaniem i wydawaniem pieniądza oraz jego surogatów.

Postęp techniczny i stopniowa wirtualizacja pieniądza umożliwiają współczesnej gospodarce osiągnięcie wyższych ścieżek rozwoju, a także stawiają podmioty rynkowe przed nowymi wyzwaniami. Historia pokazuje, że pieniądz ewoluuje wraz z rozwojem cywilizacji – przyjmuje coraz bardziej złożone formy, przy jednoczesnym oddzielaniu jego wartości od dóbr materialnych. Z tych powodów współcześnie ma on w głównej mierze wymiar symboliczny.

Pytania o charakterze ogólnym w części pisemnej Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej będą koncentrować się wokół problematyki związanej z hasłem jej XXIV edycji zgodnie z zarysem problematyki przedstawionym powyżej.

Pytania testowe i zadania będą natomiast odzwierciedlać całą problematykę zawartą w programie Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej , z uwzględnieniem zagadnień przedstawionych w literaturze zalecanej w przygotowaniach do Olimpiady.

Olimpiada Wiedzy Ekonomicznej ma charakter trzystopniowych zawodów, przy czym zawody I i II stopnia (szkolne i okręgowe) zostaną przeprowadzone w formie pisemnej, natomiast zawody III stopnia (centralne) zarówno w formie pisemnej, jak i ustnej.